Ο Γυρισμός της Μαντουμπάλα

Κάποτε η Ινδία κατέκτησε τους Έλληνες. Αυτή η κατάκτηση ήταν φαντασμαγορική, γεμάτη χρώματα, μουσικές και τραγούδια. Συνέβη στις αρχές της δεκαετίας του '50 με μία ταινία. Είχε τίτλο "Μαγκάλα, το ρόδον των Ινδιών" (Aan). Η παγκόσμια επιτυχία αυτής της ταινίας αποτέλεσε την αφορμή να ξεκινήσει μία ευρεία εισαγωγή ταινιών από την Ινδία στην Ελλάδα. Μία ανταλλαγή που κράτησε κάπου 15 χρόνια, με τη μεγαλύτερη συχνότητα μεταξύ των ετών 1958-1962. Εκατό και πλέον ταινίες προβλήθηκαν στην Ελλάδα, όχι πάντα οι καλύτερες, με θέματα κοινωνικά, ερω­τικά, ιστορικά ή μυθολογικά. Χαρακτηρίζονταν από έντονο μελοδραματισμό και εκείνο που τις έκανε ιδιαίτερα αρεστές ήταν τα άφθονα τραγούδια που περιείχαν. Τα τραγούδια στις ινδικές ταινίες δεν ερμηνευόταν από τους ίδιους τους ηθοποιούς όπως πιστευόταν, αλλά από διάσημους playback τραγουδιστές. Κορυφαίες ανάμεσα στις γυναίκες τραγουδίστριες υπήρξαν η Lata και η Shamshad Διασημότεροι μεταξύ των ανδρών ήταν ο και ο Mukesh.

Οι συνθέτες που μονοπώλησαν τη μουσική επένδυση των ινδικών ταινιών ήταν ο Naushad και οι Shankar - Jaikishan.

Φωτεινά παραδείγματα εκείνων των ινδικών λαϊκών μιούζικαλ και με τεράστια εμπορική επιτυχία, υπήρξαν "Ο αλήτης της Βομβάης" (Awaara) και η θρυλική "Γη ποτισμένη με ιδρώτα" (Mother India). Χείμαρροι δακρύων χύθηκαν την εποχή εκείνη για τις πρωταγωνίστριες Ναργκίς και Μαντουμπάλα. Η επιτυχία των ινδικών έργων, είχε σαν αποτέλεσμα να επισκεφθούν την Ελλάδα διάσημες Ινδές ηθοποιοί, όπως η Ναργκίς και η

Νούταν.

Εκείνο που άρεσε στους Έλληνες θεατές περισσότερο στις ινδικές ταινίες, ήταν τα τραγούδια τους. Αυτό κέντρισε το επιχει­ρηματικό δαιμόνιο ορισμένων ελλήνων λαϊκών συνθετών που διασκεύασαν ή αντέγραψαν ινδικά τραγούδια, και με ελληνικούς στίχους τα παρουσίασαν ως δικά τους δημιουρ­γήματα. Με αυτόν τον τρόπο η εισβολή της Ινδίας και στην ελληνική μουσική ήταν αναπόφευκτη. Παραδόξως εκείνα τα τραγούδια που στο σύνολο της ελληνικής δισκογραφίας των δεκαετιών 1950-1960 αποτελούν μικρό ποσοστό, έμειναν παρ' όλα αυτά διαχρονικά, θα λέγαμε ίσως και κλασσικά. Αποτελούν πλέον αντιπροσωπευτικά "ελλη­νικά" λαϊκά τραγούδια εκείνης της περιόδου.

Γνωστότερα παραδείγματα: "Αυτή η νύχτα μένει", "Καρδιά μου καημένη", "Όσο αξίζεις εσύ" κ.ά. Το όνομα της διάσημης Ινδής ηθοποιού Μαντουμπάλα έγινε θρύλος στην Ελλάδα με τις μεγάλες επιτυχίες του Στέλιου Καζαντζίδη: "Μαντουμπάλα" και "Αράπικα κορμιά".

Όμως σύντομα αυτές οι διασκευές ή αντιγραφές έγιναν αντιληπτές και τα τραγούδια εκείνα κατακεραυνώθηκαν μέσω του Τύπου με χαρακτηρισμούς όπως: Ινδοπρεπή, Ινδιάνικα, Ινδο-γυφτοειδή κατασκευάσματα κλπ. Έτσι τα ινδικά τραγούδια και η μόδα τους έληξαν άδοξα. / Μανουήλ Τασούλας

Προτείνονται τα βιβλία:

"Ινδοπρεπών αποκάλυψη" (Ελένη Αμπατζή - Μανουήλ Τασούλας σκδόσεις ΑΤΡΑΠΟΣ)

"Ναργκίς" (Μανουήλ Τασούλας εκδόσεις ΟΔΟΣ ΠΑΝΟΣ)

Η μαγεία του ινδικού κινηματογράφου μέσα από τα τραγούδια που κατέκτησαν την Ελλάδα στις δεκαετίες του '50 και '60.

Συλλογή με αυθεντικές ηχογραφήσεις.

Τραγούδια από τις ταινίες: AWAARA, 1951 / Aan, 1952 / AURAT, 1953 / ANARI, 1955 / CHINA TOWN, 1962 / BOOT POLISH, 1954 / MELA, 1948

  

1.ULFAT KA SAAZ
AURAT, 1953
(Συνθέστε τραγούδι της αγάπης)Sankar - Jaikishan / Lata Mangeshkar  Αυτή η νύχτα μένει / Στ. Καζαντζίδης / 1959 / Στ. Καζαντζίδης
2.SAB KUCHH SIIKHA HAMNE
ANARI, 1955
(Έμαθα τα πάντα, δεν έμαθα να είμαι έξπνος)Sankar - Jaikishan / Mukesh Γύρισε κοντά μου / Β. Περπινιάδης / 1962 / Β. Περπινιάδης
3.YAMA, YAMA, YAMA
CHINA TOWN, 1962      Ravi Shankar Sharma / Asha Bhonsle - Mohammad Rafi Μου λένε να μην κλαίω / Στρ. Καμενίδης / 1963 / Μιμίκα Καζαντζή
4.DUNIAVALON SE DUUR
UJAALA, 1959
(Από τον κόσμο μακρυά)      Sankar - Jaikishan / Lata Mangeshkar - Mukesh Όσο αξίζεις εσύ / Απ. Καλδάρας / 1963 / Μαν. Αγγελόπουλος
5.UNCHI UNCHI DUNIA KΙ DIVARE
NAAGIN, 1954
(Στα πανύψηλα τείχη του κόσμου)Hemant Kumaar / Lata Mangeshkar Όση γλύκα λεχουνε τα χείλη σου / Απ. Καλδάρας / 1963 / Μαν. Αγγελόπουλος
6.GAO TARANE MAN KE
AAN, 1952
(Πείτε τραγούδια της ψυχής)      Naushad / Shamshad Begam - Lata Mangeshkar - Mohammad Rafi Το πικραμένο γράμμα / Μπ. Μπακάλης / 1960 / Μαν. Αγγελόπουλος
7.TERE BINA AAG YEH CHANDNI
AWAARA, 1951
(Χωρίς εσένα είναι φωτιά το φως του φεγγαριού)Sankar - Jaikishan / Lata Mangeshkar - Manna Dey Στον ουρανό και στη γη / Στ. Καζαντζίδης / 1960 / Στ. Καζαντζίδης - Μαρινέλλα
8.GHAR AAYA MERA PARDESI
AWAARA, 1951
(Γύρισε σπίτι ο ξένος μου)Sankar - Jaikishan / Lata Mangeshkar Είσαι η ζωή μου / Στ. Καζαντζίδης / 1959 / Στ. Καζαντζίδης - Μαρινέλλα
9.AAJAO TARAPT HAI ARMAN
AWAARA, 1951
(Έλα, σε ποθούν τα αισθήματά μου)Sankar - Jaikishan / Lata Mangeshkar Μαντουμπάλα, 1959 / Η επιστροφή της Μαντουμπάλα, 1964 / Ήρθα πάλι κοντά σου, 1959 / Στ. Καζαντζίδης / Στ. Καζαντζίδης - Μαρινέλλα
10.SATHI HAATH BARHANA NAYA
DAUR, 1957
(Δώσε το χέρι σου σύντροφε)O. P. Nayyar / Mohammad Rafi - Asha Bhonsle Γύρισε πάλι κοντά μου, 1962 / Πόνεσα για σένα πόνεσα, 1964 / Ο γυρισμός, 1966 / Βούλα Πάλλα / Βούλα Πάλλα
11.TUMHARE HAI TUMSE
BOOT POLISH, 1954
(Δικά σου είναι και από εσένα περιμένουν καλοσύνη)Sankar - Jaikishan / Mohammad Rafi - Asha Bhonsle  Μακάρι να μάθω πως έχεις πλουτίσει / Μπ. Μπακάλης / 1962 / Πέτρος Αναγνωστάκης - Νίτσα Αντωνάτου
12.CHANDA TALE, PANKA JHALE PYAR Kl
PYAAS, 1961
(Κάτω από το φεγγάρι κουνιέται η βεντάλια)      Vasant Desai / Lata Mangeshkar - Giita Datt  Αγάπη τόσο όμορφη / Βούλα Πάλλα / 1964 / Βούλα Πάλλα
13.JO TUM TO RO PIYA JHANAK-JHANAK PAYAL
BAJE, 1955
(Κρίσνα, αν σπάσεις τους δεσμούς, εγώ δε θα τους σπάσω)Vasant Desai / Lata Mangeshkar Με δέρνουν χίλιοι πόνοι / Απ. Καλδάρας / 1962 / Στ. Καζαντζίδης
14.YEH ZINDAGI KE MELE
MELA, 1948
(Τα πανηγύρια της ζωής)      Naushad / Mohammad Rafi Παιδί μου γύρνα πίσω / Βούλα Πάλλα / 1963 / Βούλα Πάλλα
15.Al CHAAND KAL JO AANA
DEVTA, 1956
(Φεγγάρι που θα 'ρθεις αύριο)Chitalkar Ramachandra / Lata Mangeshkar Πριν μου φύγεις γλυκιά μου / Απ. Καλδάρας / 1963 / Στ. Καζαντζίδης

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ

Ψηφιακή επεξεργασία ήχου ΜΑΡΙΟΣ ΔΟΥΜΠΌΣ

Artwork ΝΙΚΟΣ ΠΑΡΑΣΤΑΤΙΔΗΣ

Οι φωτογραφίες είναι από το αρχείο του Μανουήλ Τασούλα

Ευχαριστούμε την RPG για την παραχώρηση των ηχογραφήσεων